هوش کودک می‌تواند تحت تاثیر ژن و محیط کم یا زیاد شود. شاید در گذشته توجه چندانی به هوش کودکان نمی‌شد، اما امروزه سیستم های آموزشی براساس سطوح هوش، چیده می‌شوند. تقریباً همه پدر و مادرها دوست دارند فرزندی با ضریب هوشی بالا داشته باشند. از نظر آنها داشتن هوش بیشتر به معنی آن فرزندی موفق در زندگی است. خوشبختانه می‌توانید با کنترل برخی شرایط مثل ایجاد فضای آرام در خانه و یا صحبت‌کردن با کودک توانایی ذهنی او را بالاتر ببرید. اما بهتر است به این نکته نیز توجه داشته باشید که هوش فقط مربوط به توانایی‌های ذهنی نیست. از نظر متخصصان، هوش جنبه‌های مختلفی دارد و هر کودک ممکن است در یک یا چند جنبه از آن بهتر از دیگران باشد. می‌توانید با کمک‌گرفتن از یک مشاور استعدادهای فرزندتان را پیدا کرده و آنها را رشد بدهید. برای دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

منبع:‌ هوش کودک

بیشتر بخوانید: انواع هوش کودک

تعریف هوش

قبل از هر چیز باید به این سؤال پاسخ بدهیم که اصلاً هوش چه معنایی دارد؟ واقعیت این است که بین روان‌شناسان برای تعریف هوش اختلاف وجود دارد. به همین خاطر ما تعریف دقیقی از هوش نداریم. اما بهترین تعریف تا امروز توسط روان‌شناسی به نام وکسلر مطرح شده است. وکسلر که آزمون‌های هوش او نیز شهرت زیادی دارند معتقد است هوش به معنای تفکر عاقلانه، رفتار منطقی و همین‌طور سازگاری با محیط است. این یعنی هوش فقط محدود به توانایی‌های ذهنی مثل محاسبه کردن نیست. بلکه هوش مجموعه‌ای از توانایی‌ها است که باعث می‌شود یک نفر بتواند زندگی موفق‌تری در جامعه داشته باشد.

طبقه بندی‌های هوش

همان‌طور که گفتیم به نظر متخصصان هوش جنبه‌های مختلفی دارد. هر کودک ممکن است در یک یا چند نمونه از این جنبه‌ها قوی‌تر باشد. درعین‌حال در برخی دیگر ضعیف باشد. معروف‌ترین دسته‌بندی از انواع هوش را روان‌شناسی به نام گاردنر ارائه کرده است. این نظریه به‌عنوان هوش‌های هفت‌گانه شناخته می‌شود. از جمله توانایی‌هایی که گاردنر در این نظریه از آن‌ها صحبت کرده به شرح زیر است. . برای انجام استعدادیابی کودکان کلیک کنید.

هوش کلامی

هوش‌کلامی همان‌طور که از نام آن پیداست به توانایی فرد برای استفاده از کلام گفته می‌شود. هرچقدر یک نفر بتواند منظور خود را بهتر در قالب کلمات بیان کند می‌گوییم که او هوش کلامی بالاتری دارد. سخنرانان، شعرا و نویسندگان از جمله افرادی هستند که هوش کلامی خیلی خوبی دارند.

هوش منطقی – ریاضی کودک

هوش منطقی – ریاضی تقریباً همان چیزی است که بسیاری از ما به‌عنوان هوش می‌شناسیم. توانایی بالا در حل کردن مسائل منطقی، قدرت بالا در ریاضیات و علاقه به کنجکاوی و شناخت پدیده‌های مختلف در این گروه قرار می‌گیرد.

هوش دیداری – فضایی

قدرت تجسم بالا، درک کردن امور انتزاعی، نقاشی‌های زیبا و همین‌طور علاقه به بازی‌هایی مثل پازل، نقشه‌ها و تصاویر نشان‌دهنده هوش دیداری – فضایی بالا است. کسانی که در این توانایی قوی هستند به‌راحتی می‌توانند مسائل مختلف را در ذهن خود تجسم کنند.

هوش بدنی – جنبشی

این هوش راجع به این صحبت می‌کند که شما چقدر با بدنتان ارتباط دارید؟ یا چقدر می‌توانید از آن استفاده کنید. به‌طورکلی می‌توان گفت کسانی که هوش بدنی – جنبشی بالایی دارند ورزشکاران خوبی خواهند شد. این شخصیت‌ها تعادل بالایی دارند؛ به‌خوبی می‌توانند اندام‌های مختلف بدنشان را با هم هماهنگ کنند؛ و همچنین توانایی آن را دارند که احساسات خود را از طریق بدن به دیگران نشان بدهند. به همین خاطر معمولاً هنرپیشه‌های خوبی نیز خواهند شد.

هوش موسیقیایی کودک

صداها یا آواهای مختلف یکی از مهم‌ترین مسائل برای این کودکان است. آنها به‌خوبی تفاوت‌های بسیار کم در صداهای مختلف را نیز تشخیص می‌دهند. علاقه به موسیقی و نواختن ساز یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های کسانی است که هوش موسیقیایی بالایی دارند.

هوش بین‌فردی

هوش بین‌فردی یا هوش اجتماعی به این معناست که کودک چقدر می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند؟ آیا او توانایی گوش‌دادن به صحبت‌های دیگران و درک کردن احساسات آنها را دارد یا خیر؟ کسانی که هوش بین‌فردی بالایی دارند به‌راحتی می‌توانند در هر جمعی جای خود را باز کرده و دوستانی برای خودشان انتخاب کنند.

هوش درون‌فردی

هوش درون‌فردی را می‌توانیم تا حدودی نقطه مقابل هوش بین‌فردی بدانیم. کسانی که در این جنبه قوی هستند معمولاً شناخت بسیار خوبی از خودشان دارند. آنها به‌خوبی احساسات و افکار خود را می‌شناسند.

هوش طبیعی

آیا تابه‌حال کودکی را دیده‌اید که به محیط طبیعی اطراف خودش علاقه بالایی داشته باشد؟ تمایل به عکاسی، سفر، درس‌هایی مانند جغرافیا و علوم و شناخت محیط اطراف برای این کودکان بسیار جذاب است. به‌طورکلی و در یک‌کلام می‌توان گفت که این کودکان ارتباط بسیار خوبی با طبیعت برقرار می‌کنند.

بیشتر بخوانید: ویژگی های کودکان استثنایی

ضریب هوش کودک

ضریب هوشی یا (IQ) یکی از مهم‌ترین نکات راجع به هوش کودک است. زمانی که می‌خواهیم از هوش یک کودک صحبت کنیم باید بتوانیم آن را اندازه‌گیری کنیم. به نمره‌ای که کودک از آزمون‌های هوش به دست می‌آورد ضریب هوشی گفته می‌شود. به‌طورکلی رایج‌ترین فرمول برای به‌دست‌آوردن ضریب هوشی این است که پس از اجرای آزمون، سن عقلی را بر سن تقویمی تقسیم کرده و ضربدر 100 می‌کنند. روان‌شناسان معتقدند که بهره هوش طبیعی می‌بایست عددی بین 85 تا 130 باشد. کسانی که نمره هوش آنها بیش از 130 باشد در گروه افراد تیزهوش یا نابغه قرار می‌گیرند. همچنین کودکانی که ضریب هوشی کمتر از 85 دارند نیز به‌عنوان گروه عقب‌مانده ذهنی یا کودکان آهسته گام شناسایی می‌شوند. برای آشنایی با سایر روش های افزایش هوش کودک کلیک کنید.

عوامل مؤثر در نمره هوش کودک

وقتی راجع به ضریب هوشی صحبت می‌کنیم تقریباً همیشه یک سؤال برای والدین پیش می‌آید. آن هم این است که آیا می‌توانند ضریب هوشی فرزند خود را بهتر کنند یا خیر؟ به‌عبارت‌دیگر بسیاری از ما می‌خواهیم بدانیم که آیا می‌شود یک نفر را باهوش‌تر از آن چیزی که هست کرد؟ خوشبختانه پاسخ این سؤال مثبت است.

اگرچه کودکان با دامنه مشخصی از ضریب هوشی به دنیا می‌آیند اما اینکه در کجای این دامنه بایستند تا حد زیادی به رفتار خانواده بستگی دارد. برای مثال اگر بهره هوشی فرزند شما 100 است، این به معنای آن است که شما می‌توانید با کمی تمرین بهره هوشی او را بالاتر ببرید. یا برعکس؛ در شرایط نامناسب توانایی هوشی این کودک افت می‌کند. بااین‌حال این نکته را به خاطر داشته باشید که شما هرگز نمی‌توانید از فرزندتان یک نابغه با ضریب هوشی 130 بسازید. بلکه می‌توانید او را در دامنه هوش طبیعی تا حدودی جابه‌جا کنید. از جمله عواملی که روی نمره هوش کودک تأثیر می‌گذارد به شرح زیر هستند. برای آشنایی با سایر روش‌های تقویت هوش نوزاد کلیک کنید.

سبک زندگی

داشتن زندگی سالم یکی از مهم‌ترین نکاتی است که می‌تواند روی هوش فرزند شما اثر داشته باشد. استفاده از مواد غذایی سالم و طبیعی و به‌خصوص خواب کافی و باکیفیت از جمله مواردی هستند که به توانایی‌های ذهنی فرزند شما بسیار کمک می‌کنند.

ارتباط هوش کودک با فضای خانه

شرایط عاطفی که در خانه شما وجود دارد یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند ضریب هوشی فرزندتان را تحت‌تأثیر قرار بدهد. تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که در محیط‌های پر از استرس و مشکلات زندگی می‌کنند بسیاری از مواقع نمی‌توانند از توانایی‌های هوشی خود به‌درستی استفاده کنند.

استفاده از بازی‌ها

بازی برای کودکان تنها یک سرگرمی نیست. کودکان از طریق بازی موضوعات بسیاری را یاد می‌گیرند. پس اگر می‌خواهید ضریب هوشی فرزندتان را افزایش بدهید به بازی‌ها توجه کافی داشته باشید. استفاده از بازی‌هایی مثل پازل، معما و یا ایفا کردن نقش‌های مختلف می‌توانند به کودک شما کمک کنند مسائل بسیاری را یاد بگیرد.

ارتباط هوش کودک با تجربه های او

تجربه و به‌خصوص تجربه در دوران کودکی یکی از مسائلی است که در نمره هوش تأثیر بسیاری دارد. در حقیقت می‌توان گفت که آموخته‌های کودکی مانند کوله‌پشتی است که در سال‌های نوجوانی و جوانی مورداستفاده قرار می‌گیرد. هرچقدر شما این کوله‌پشتی را در سال‌های اولیه پرتر کنید فرزندتان در آینده مشکلات کمتری خواهد داشت. پس سعی کنید از راه‌های مختلف به آنها اجازه فعالیت در محیط و تجربه‌کردن موضوعات مختلف را بدهید.

بیماری‌های روحی

تحقیقات نشان می‌دهد که بیماری‌های روحی می‌توانند روی ضریب هوشی تأثیرگذار باشند. مشکلاتی مانند افسردگی یا اضطراب از جمله مسائلی هستند که توانایی ذهنی کودک را درگیر خود می‌کنند. این بیماری‌ها باعث می‌شوند کودک منزوی و گوشه‌گیر باشد. به همین خاطر آنها امکان یادگیری و فعالیت در محیط را از دست می‌دهند.

اهمیت مشاوره و ارتباط آن با هوش کودک

همان‌طور که گفتیم هوش انواع مختلفی دارد؛ به‌علاوه شما می‌توانید این توانایی را در فرزندتان تقویت کنید. به همین خاطر شاید بهتر باشد راجع به هوش کودک از یک مشاور کمک بگیرید. مشاورین به شما کمک خواهند کرد تا زمینه‌هایی که فرزندتان در آن استعداد دارد و همین‌طور نقاط ضعف او را بشناسید. سپس راهکارهایی را برای تقویت هرکدام از این موارد به شما آموزش می‌دهند. این کار باعث می‌شود که شما بتوانید از ابتدا فرزندتان را در شرایطی قرار بدهید که استعدادهایش را رشد داده و در آینده زندگی موفقی داشته باشد.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی مشاوره روانشناسی آواژه تماس حاصل نمایید.

سؤالات متداول

ضریب هوشی یعنی چه؟

ضریب هوشی یا (IQ) نمره‌ای است که فرزند شما پس از انجام آزمون هوش به دست می‌آورد. این توانایی در واقع جایگاه فرزند شما در زمینه مسائل هوشی را نسبت به سایر همسالان نشان می‌دهد.

منبع:‌ هوش کودک